Αν θεωρηθεί ο ανθρώπινος οργανισμός σαν ένα «εργοστάσιο παραγωγής ενέρ­γειας», τότε τα τρόφιμα που καταναλώνονται είναι τα καύσιμα του εργοστασίου, τα οποία χρησιμοποιούνται από τον οργανισμό για:

• να παράγει ενέργεια,
• να κινηθεί ή να αναπτυχθεί και
• να επιτελέσει τις βασικές του λειτουργίες.

Υπάρχει δηλαδή μια συνεχής πρόσληψη και δαπάνη ενέργειας.

 1.      Ενέργεια Πρόσληψης

Τα τρόφιμα είναι η κύρια πηγή θρεπτικών συστατικών για τον οργανισμό. Τα θρεπτικά συστατικά όχι μόνο εφοδιάζουν τον οργανισμό με το απαραίτητο υλικό, για να συντηρηθεί και να αναπτυχθεί, αλλά αποτελούν και πηγή ενέργειας. Οι πρωτεΐνες, οι υδατάνθρακες και τα λίπη είναι εκεί­να τα θρεπτικά συστατικά που αποδίδουν στον οργανισμό ενέργεια, καθώς μετα­βολίζονται («καίγονται»).

 2.     Ενέργεια Δαπάνης

 Ο υπολογισμός της συνολικής ενεργειακής δαπάνης του οργανισμού προκύπτει από το άθροισμα των παρακάτω επιμέρους δαπανών.

 

Α. Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός (BMP ή BMR)

Το ελάχιστο ποσό ενέργειας, που απαιτείται για τη διατήρηση του ανθρώπινου οργανισμού στη ζωή, δηλαδή για να επιτελεστούν οι βασικές του λειτουργίες (αναπνοή, καρδιακή λειτουργία, διατήρηση θερμοκρασίας κ.α.)

Υπολογιστική μέθοδος του BMR

FAO/WHO/UNU equations

boys: BMR = 17.5 weight (kg) + 651

 girls: BMR = 12.2 weight (kg) + 746)

 ή  Schofield  equation     

για 10–18 y   BMR = 8.4 [weight (kg)] + 4.7 [height (cm)] + 200

ή

Εξίσωση Mifflin, 1990 (ενήλικες):

 Άνδρες: BMR (Kcal/ημέρα)= 10xΒάρος (Kg) + 6.25xΎψος(cm) – 5xΗλικία(έτη) + 5 =66+(13,7*D5)+(5*B5*100)-(6,8*C5)

 Γυναίκες: BMR (Kcal/ημέρα)= 10xΒάρος (Kg) + 6.25xΎψος(cm) – 5xΗλικία(έτη)-161

 

Εργαλείο υπολογισμού: https://www.dieteticpocketguide.com/energy_requirements_children/

 

Ο BMR διαφέρει πολύ από άτομο σε άτομο αλλά και στο ίδιο άτομο μπορεί να διαφοροποιηθεί με την επί­δραση διαφόρων παραγόντων.

1.        Σύσταση σώματος: ο BMR εξαρτάται καταρχάς από την μυϊκή μάζα του ατόμου. Όσο μεγαλύτερη είναι η μυϊκή μάζα τόσο μεγαλύτερος είναι και ο BMR.

2.        Ύψος: τα ψηλότερα άτομα έχουν μεγαλύτερη επιφάνεια σώματος και υψηλότερο BMR.

3.        Ανάπτυξη: άτομα που βρίσκονται στην ανάπτυξη πρέπει να καλύψουν τις ενεργειακές απαιτήσεις της αυξημένης βιοσύνθεσης και έτσι έχουν αυξημένο BMR.

4.        Στρες: οι ορμόνες που εκκρίνονται κατά το στρες, με σημαντικότερη την αδρεναλίνη, έχουν σαν αποτέλεσμα την αύξηση του BMR.

5.        Περιβαλλοντική θερμοκρασία: η προσαρμογή σε χαμηλές ή υψηλές θερμοκρασίες αυξάνει

 

B. Θερμογένεση λόγω άσκησης ή TEE

Για να εκτιμηθεί η θερμογένεση λόγω άσκησης πρέπει να προσδιορισθεί το επίπεδο

φυσικής άσκησης στο οποίο επιδίδεται το άτομο. Για να υπολογισθεί το επίπεδο φυσικής άσκησης συνυπολογίζονται οι δραστηριότητες κατά την εργασία και τον ελεύθερο χρόνο.

 Πίνακας 2 Επίπεδο Φυσικής Δραστηριότητας (PAL)

 

TEE = ΒΜR *PAL(kcal/24h)

Γ. Θερμογένεση λόγω τροφής ή TEF

 Εκτός από το BMR και τη φυσική δραστηριότητα, ενέργεια δαπανά το ανθρώπινο σώμα, για να «χρησιμοποιήσει» την τροφή που καταναλώνει (πέψη, απορ­ρόφηση, μεταφορά, μεταβολισμός και αποθήκευση θρεπτικών συστατικών).

Για να εκτιμηθεί η θερμογένεση λόγω τροφής, υπολογίζεται το 10% του TEE. Δηλαδή: TEF = 10 % x TEE ή TEF = 0,1 x TEE.

 Σύνολο Ενεργειακών αναγκών

 Για να υπολογιστούν οι συνολικές ενεργειακές ανάγκες ή αλλιώς ο μεταβολισμός, προστίθενται οι τιμές από  τα τρία επιμέρους μέρη του. 

 Συνολικές Ενεργειακές Ανάγκες = TEE + TEF

 

 

Προσοχή: Για την ερμηνεία των αποτελεσμάτων καλό είναι να συμβουλεύεστε έναν Διαιτολόγο-Διατροφολόγο με άδεια ασκήσεως.