Οι πολύ σημαντικοί λόγοι που οφείλουμε να αυξήσουμε τις ώρες ελεύθερου παιχνιδιού στα παιδιά μας
- Νίκος Αγάθος, Δημοσιογράφος
Την εποχή που εμείς ήμασταν παιδιά, το κυνηγητό, το κρυφτό, το ποδήλατο, τα πατίνια, η μπάλα, αλλά και οι κούκλες ή τα αυτοκινητάκια, τα συναρμολογούμενα ή τα επιτραπέζια, γέμιζαν με ευτυχία το μεγαλύτερο μέρος του ελεύθερου χρόνου μας. Όμως, για περισσότερα από 40 χρόνια τώρα, ο χρόνος για τέτοια ελεύθερα παιχνίδια μειώνεται συνεχώς. Και αυτό, σύμφωνα με τους επιστήμονες, εμποδίζει τα σημερινά παιδιά να μετατραπούν σε ενήλικες με καλή ψυχική υγεία και αυτοπεποίθηση στο δύσκολο στίβο της ζωής.
Οι επιπτώσεις της έλλειψης ελεύθερου χρόνου για παιχνίδι στον ψυχισμό των παιδιών
Μια ανάλυση πολλών παλαιότερων ερευνών που δημοσιεύθηκε στον επιστημονικό ιστότοπο American Journal of Play, –ένα διεπιστημονικό ακαδημαϊκό περιοδικό που καλύπτει την ιστορία, την επιστήμη και τον πολιτισμό του παιχνιδιού– επιβεβαιώνει όχι μόνο κατά πόσο έχει μειωθεί ο χρόνος ελεύθερου παιχνιδιού των παιδιών από το 1981 μέχρι σήμερα, αλλά πώς αυτή η έλλειψη παιχνιδιού επηρεάζει τη συναισθηματική τους ανάπτυξη, οδηγώντας στην αύξηση του άγχους, της κατάθλιψης και των προβλημάτων προσοχής και αυτοελέγχου.
> Σε σύγκριση με το 1981, τα παιδιά περνούν 18% περισσότερο χρόνο στο σχολείο, αφιερώνουν 145% περισσότερο χρόνο για τις σχολικές εργασίες στο σπίτι και δαπανούν 168% περισσότερες ώρες για εξωσχολικές δραστηριότητες πρόσθετης εκπαίδευσης, αθλητισμού και καλλιτεχνικών.
> Συμπεριλαμβανομένου του παιχνιδιού στον υπολογιστή (τότε δεν υπήρχαν ακόμη smartphones και tablets), το 1997 τα παιδιά περνούσαν κατά μέσο όρο μόνο 11 ώρες την εβδομάδα σε ελεύθερο παιχνίδι, με το ποσοστό να ήταν σχεδόν διπλάσιο (21 ώρες) το 1981.
Επιπλέον, στην ίδια έρευνα αναφέρεται ότι υπήρξε μια σημαντική αύξηση του άγχους και της κατάθλιψης από το 1950 έως σήμερα σε εφήβους και νέους ενήλικες, με τα στοιχεία που τεκμηριώνουν αυτήν την άνοδο – κυρίως εξαιτίας της έλλειψης ελεύθερου χρόνου για παιχνίδι στην παιδική ηλικία- να είναι τρομακτικά!
> 5 έως 8 φορές περισσότερα παιδιά και φοιτητές ανέφεραν κλινικά σημαντική εμφάνιση κατάθλιψης ή άγχους από ό, τι πριν από 40 χρόνια, ενώ τα ποσοστά αυτοκτονίας τετραπλασιάστηκαν από το 1950 έως το 2005 για παιδιά κάτω των 15 ετών.
Το ελεύθερο παιχνίδι είναι μια από τις πιο βασικές πηγές ευτυχίας – σε αντίθεση με τα video games
Όταν τα παιδιά ερωτώνται μέσα από επιστημονικές έρευνες για τις δραστηριότητες που τους φέρνουν ευτυχία, λένε ότι είναι πιο χαρούμενα όταν παίζουν με φίλους παρά σε οποιαδήποτε άλλη κατάσταση. Όμως σήμερα, αυτή η διέξοδος στην ευτυχία δεν υπάρχει για τα παιδιά μας, και δυστυχώς, πολύ αρνητικό ρόλο παίζουμε συχνά εμείς οι γονείς, αφού επιλέγουμε να αφαιρούμε από τα παιδιά μας τις χαρές του ελεύθερου παιχνιδιού, γεμίζοντας τον «ελεύθερο» χρόνο τους με συναισθηματικά αγχωτικές δραστηριότητες, οι οποίες περισσότερο επικεντρώνονται στα ακαδημαϊκά επιτεύγματα, παρά στο παιχνίδι.
Τι άλλο σημαντικό λένε οι ειδικοί; Πως η μείωση του χρόνου ελεύθερου παιχνιδιού στην παιδική ηλικία αποτελεί τον βασικότερο πιθανό πρόδρομο ψυχοπαθολογίας στην εφηβική ή ενήλικη ζωή. Και ειδικά στις μέρες μας, η υποτιθέμενη «κοινωνική» επαφή μέσω του διαδικτύου και των online video games οδηγεί στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: στην ουσιαστική κοινωνική απομόνωση.
Γι’ αυτό και σαν γονείς, οφείλουμε να δράσουμε άμεσα και ουσιαστικά: Το να μάθουμε το παιδί μας να επικοινωνεί, να συνεννοείται, να συνεργάζεται ή ακόμη και να ανταγωνίζεται με συνομήλικούς του «δια ζώσης», αποτελεί τον θεμέλιο λίθο στην πιο κρίσιμη εξελικτική λειτουργία του εγκεφάλου του και του ψυχισμού του, η οποία θα το θωρακίσει διά βίου, ως ψυχικά υγιή έφηβο και ενήλικα.
Επιπλέον πληροφορίες και πηγές:
…………………………………………………….
Παιχνίδι και Ψυχοσυναισθηματική Ανάπτυξη (Η Πύλη της Ψυχολογίας)
